ทฤษฎีความต้องการของมนุษย์ของมาสโลว์ (Maslow's hierarchy of needs)

ความต้องการของมนุษย์มีมากมายหลายด้าน และมนุษย์อยากให้ความต้องการของตนเองได้รับการตอบสนอง มาสโลว์ (1) เป็นนักจิตวิทยาที่ได้ทำการศึกษาเรื่องความต้องการของมนุษย์ และได้อธิบายออกมาเป็นทฤษฎีของเขาที่เรียกว่า ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์ โดยเขาพบว่า ในบรรดาความต้องการทั้งหลายของมนุษย์นั้น แบ่งหมวดหมู่ออกได้เป็น 5 กลุ่ม แต่ละกลุ่มจะมีความต้องการเป็นลำดับขั้น เริ่มจาก

1.ความต้องการทางด้านสรีรวิทยาเพื่อความอยู่รอดของชีวิต (Basic Physiological Need) 

คือความต้องการปัจจัยทางชีวภาพ เพื่อความอยู่รอดของชีวิต หากเราขาดสิ่งเหล่านี้ เราจะไม่สามารถมีชีวิตอยู่รอดได้ เมื่อเราอยู่ในสถานการณ์ที่ขาดสิ่งเหล่านี้ ร่างกายก็จะกระตุ้นระบบการเอาชีวิตรอดให้เราเสาะหาสิ่งเหล่านี้มาเติมให้เติม เป็นเบื้องต้น ความต้องการเหล่านี้ได้แก่ อากาศ (หรืออ๊อกซิเจน) น้ำ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม (เพื่อรักษาอุณหภูมิร่างกายให้คงที่) การพักผ่อน การขับถ่ายของเสีย

ความต้องการเหล่านี้ มีความจำเป็นเร่งด่วนที่ไม่เท่ากัน เช่น อากาศหายใจมีความจำเป็นเร่งด่วนมากกว่าน้ำ น้ำมีความจำเป็นเร่งด่วนมากกว่าอาหาร การพักผ่อนเราก็สามารถเลื่อนออกไปได้ถ้าจำเป็น แต่ไม่สามารถทำได้ตลอดไป

2.ความต้องการสภาวะแวดล้อมภายนอกที่ไม่มีภัยคุกคาม (Safety Need) 

เมื่อความต้องการในขั้นแรกได้รับการเติมเต็มแล้ว และไม่มีปัญหาใดๆเกิดขึ้น เราก็จะมองหาความปลอดภัยในขั้นที่สอง ก็คือ สภาพแวดล้อมที่ปราศจากภัยคุกคาม (เพื่อให้แน่ใจได้ว่าความต้องการในขั้นแรก จะมีอยู่อย่างเพียงพอ) หากสถานที่ใดหรือสภาวะการณ์ใด ที่อาจทำให้ในปัจจุบันหรือในอนาคต มีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายแก่กายเรา เราก็จะหลีกเลี่ยง หนี และพยายามค้นหาสถานที่หรือสถานการณ์ที่ปลอดภัยให้กับตนเอง

3.ความต้องการความรักและความต้องการถูกเป็นเจ้าของ (Love and Belonging Need) 

ในสองปัจจัยแรก เป็นความต้องการเพื่อการเอาชีวิตรอดในส่วนบุคคล หลังจากที่เราเห็นว่าชีวิตรอดและปลอดภัยดีแล้ว มนุษย์เราซึ่งเป็นสัตว์สังคม และอยากให้สังคมยอมรับเราเข้าไปในกลุ่ม การเข้ารวมกลุ่ม มีความสำคัญทั้งเพื่อการตอบสนองความพอใจส่วนบุคคล โอกาสในการสืบเผ่าพันธ์ และการปกป้องคุ้มกันภัยภายนอกโดยกลุ่ม โดยกลุ่มสังคมขั้นต้น คือการยอมรับกันในครอบครัวของตนเองที่มีการสืบสายโลหิตร่วมกัน ไปสู่กลุ่มภายนอก ที่ค่อยๆมีความแตกต่างทางพันธุกรรมที่มากขึ้น

4.ความต้องการศักดิ์ศรีในตนเอง (Self-esteem Need) 

คือความต้องการที่สืบเนื่องมาจากความต้องการในขั้นที่สาม เมื่อได้รับการยอมรับให้ร่วมอยู่ในกลุ่มแล้ว ก็ต้องพยายามแสดงฝีมือ หรือความสามารถ ให้ได้รับการยอมรับในระดับที่สูงขึ้น เป็นขั้นๆขึ้นไป เช่น การได้รับการขึ้นเงินเดือน การเลื่อนยศตำแหน่งให้สูงขึ้น ซึ่งจะทำให้เกิดการยอมรับจากสังคม และการยอมรับในตนเองที่มากขึ้น เป็นลำดับๆไป

5.ความต้องการแสดงความสามารถของตนเองให้เป็นที่ประจักษ์ (Self-actualization) 

เป็นความต้องการในขั้นสุดท้าย เพื่อฝากผลงานหรือบางสิ่งที่บุคคลผู้นั้น สามารถจะกระทำได้ ให้เป็นที่ประจักษ์ ยอมรับกันในวงกว้าง เพื่อแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของคนๆนั้นต่อส่วนรวม และก่อให้เกิดความภาคภูมิใจของตนเองที่สามารถกระทำสิ่งนั้นได้